Mangal sırasında, polisiklik aromatik hidrokarbon gibi kanser yapıcı maddelerin yüksek düzeye çıktığını, özellikle pişirme sırasında, kömür tozları besinlerin üzerine yapışabildiği için kanser riski oluştuğunu söyleyen Metabolizma ve İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Ayça Kaya, sağlıklı mangal pişirmenin yollarını şöyle açıklıyor:
Mangalda pişirirken en sık yapılan hatalar nelerdir?
Eti yağlı şeçmek ve ateşe çok yakın yerleştirmek en büyük iki mangal hatası. Türk halkı mangal yapmaya çok düşkün olduğundan seçilecek en iyi korunma yöntemi tabii ki tamamen vazgeçmek değil ancak mangal sıklığını azaltmaktır.
Sağlıklı mangal yapmanın püf noktaları nelerdir? Kömür seçiminden mangal seçimine, mangalı nasıl temizleyeceğimizden ızgaranın ne kadar yüksekliğe konulacağına kadar püf noktalarını anlatır mısınız?
Sağlıklı mangal için pişirme yönteminden önce, et ve et ürünlerini, özellikle de kırmızı eti azaltıp sebze seçimine ağırlık vermelisiniz. Mangalda patlıcan, kuru soğan, patates, yeşil biber gibi sebzeleri közleyin ve tabağınıza daha çok bunlardan koymaya çalışın.
Et ve et ürünlerini uzun süreli mangal üzerinde pişirmek kanserojen maddelerin çıkmasına neden olduğu için, mangaldan önce biraz pişirmek bu riski azaltacaktır. Örneğin 5 dakika fırında pişirmek gibi.
Küçük parçalı etler daha çabuk pişer, bu nedenle pişirme süresini azaltmak için küçükparçalı ürünler tercih edilmelidir.
Kömürün iyice kor haline gelmesine özen gösterin, etle kömür arasındaki mesafeyi mümkün olduğu kadar uzak tutun. 15 cm'lik bir mesafe yeterli olacaktır. Kömür iyice kor haline geldikten sonra pişirme işlemine başlayın ve et ile ısı kaynağı arasında belirli bir mesafe bırakın. Böylece etin yavaş yavaş pişmesini sağlarsınız.
Mangalınızı yağlamak zararlı maddelerin ete yapışmasını engelleyecektir. Mangalı kullandıktan sonra iyice temizlemek, mangala yapışmış zararlı maddelerin sonraki seferde gıdalarınıza yapışmasını engeller.
Duman nasıl bir zarar veriyor ve bunu önlemek için neler yapabiliriz?
Duman da kanserojen etki yaptığı için, besinin yağı ve suyunun ateşe düşmesini ve dolayısıyla duman oluşturmasını engellemek gerekir. Yağsız etler daha az damlayacağı için daha az duman oluşur. Bu nedenle pişirilecek etleri seçerken daha az yağlı etleri tercih etmek gerekir.
Mangal etinin yanında, zararını azaltıp daha sağlıklı hale getirmesi için ne yenilmesini tavsiye edersiniz?
Etin yanında C vitamini açısından zengin taze sıkılmış portakal suyu ve bol maydanoz salatası yiyin. Antikanserojen maddeleri içeren (likopen, polifenol, isoflovanoid, allium gibi bileşikler) sebze ve meyveler tüketilerek mangalın zararlı etkilerine karşı dengeleme yapılabilir.
