Kamuoyunun epilepsi ile ilgili yeterince bilgi sahibi olmadığını belirten Bakırköy Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Nöroloji Klinik Şefi Doç. Dr. Baki Arpacı; epilepsinin beynin kısa süreli beyin fonksiyon bozukluğuna bağlı olarak beyin hücrelerinde geçiçi anormal elektrik yayılması sonucu ortaya çıktığını ifade etti. Epilepsi sık rastlanan ve sonuçları insan hayatı ve yaşam kalitesini etkileyen önemli bir nörolojik hastalıktır. İnsan beyninin her bir sinir hücresi elektrik akımı üretme ve bu akımı diğer hücrelere iletme yeteneğindedir. Sinir hücrelerindeki elektrik akımı iletimindeki anormalliklerde ise Epilepsi nöbetleri ile karşılaşılır. Epilepsi nöbetlerinin ortaya çıkmasının belirli bir yaşı olmadığını belirten Doç. Dr. Arpacı; “bebeklikte dahil olmak üzere her yaşta ortaya çıkabilir” dedi.
Hemen her rahatsızlıkta olduğu gibi erken teşhise dikkat çeken Doç. Dr. Arpacı; “tedavisiz kalan küçük bir nöbet büyük nöbetlere zemin hazırlayabiliyor ya da nöbet sıklığını arttırıyor. Hastalık nöbet esnasında merdivenden düşme, suda boğulma ya da trafik kazası geçirme gibi riskleri de barındırıyor. Bu nedenlerle Epilepsi mutlaka bir uzmana başvurulması gereken hastalıktır’ dedi. Arpacı ‘Epilepsi tedavisinde en önemli nokta nöbetleri durdurmaya yönelik seçilen ilaçların düzenli ve planlı kullanılması gerekmektedir. Kullanılan bu ilaçlarla hastalık nöbetlerini yüzde 80’lere varan oranda konrol altına alıyoruz. İlaçla tedaviye cevap vermeyen epilepsilerde cerrahi müdahaleye başvurabiliyoruz’ dedi. Bu hastalığın herkesin başına gelebileceğini ifade eden Arpacı, toplumun epilepsi hastalarına karşı olan önyargılarından kurtulması gerekiyor’ dedi.
Geçmişten bu güne bakıldığında Epilepsiyle ilgili tarihte toplumda farklı yorumlar gözleniyor. Epilepsi Antik Yunan ve Roma uygarlıklarında “korkutan hastalık” olarak bilinir. Milattan önceki bazı kültürlerde ise epilepsi hastalarına “kahin” ya da “kutsal” varlıklar olarak bakılmıştır. Orta Çağ toplumlarında ise hastalık ruhun ve bedenin ele geçirilmesi olarak yorumlanmıştır. Günümüzde gelince geçmişte var olan toplumsal önyargıların farklılaşmış etkileriyle karşılaşılmaktadır. Oysa tarihte önemli izler bırakan ünlü ressam Vincent Van Gogh, Romalı Devlet Adamı Julius Cesear, Fransız ünlü yazar Gustave Flaubert, Rus Yazar Dostoyevsky’ epilepsi teşhisi almış ünlüler arasında sayılabilir.
Doç. Dr. Baki Arpacı bir kişinin yanınızda epilepsi nöbeti geçirirse neler yapılması gerektiğini ise şöyle sıralıyor.
Epilepsi nöbetinde neler yapılmalı?
- Bir kişi yanınızda epilepsi nöbeti geçirirse öncelikle sakin olunmalıdır.
- Hastanın yanından ayrılmadan yardım istenmelidir.
- Hastanın hareketlerini durdurmayın VE/VEYA engellemeyin
- Hastayı güvenli bir yere yatırın veya alın.
- Ucu sivri veya sert eşyalardan hastayı uzaklaştırarak hastayı koruyun
- Sıkı giysilerini gevşetin(kravat, kemer gibi), takıyorsa gözlüğünü çıkarın
- Sabit ve rahat olacak bir şekilde hastayı bir tarafa yatırıp, tükürdüğünün dışarı akmasını sağlayın
- Nöbet geçiren birinin asla ağzına bir şey sokmaya ve koymaya (dişlerini sıkıyorsa açmaya ve su vermeye) çalışmayın
- Çene ile ilgili zorlayıcı hareketler zararlıdır
- Nöbet sırasında ilaç vermeyin. Nöbetin geçmesi için soğan, kolonya vb şeyler koklatmayın
- Nöbetin bitmesini bekleyin
- Epilepsi krizi olduğu bilinen bir kişiye ise yapay solunum veya kalp masajı yapılmasına gerek yoktur.
- Hastanın üzerinde epilepsi hastası olduğunu gösteren ve/veya öyle ise sizin neler yapmanız gerektiğini açıklayan bir kart veya sağlık karnesi olup olmadığına bakın.
- Nöbet sonrasında kişi yorgun va ne yaptığını bilemez haldedir. Dolayısıyla bu aşamada elinizden geldiğince sakin ve güven verici olun. Engellemeler olumsuz sonuçlar doğurabilir ancak açık bir cama veya yola doğru gitme vb hareketlere yumuşakça engel olun
- Nöbet esnasında gözlediğiniz her durumla ilgili bilgiler hem hastaya hem de doktora yardımcı olacaktır.
