1. Kemik oluşumu ve yıkımı süreci sürekli devam ediyor
Kemik dokusu,insan yaşamı boyunca sürekli devam eden yapılanma ve yeniden yapılanma olarak isimlendirilen iki farklı döngüyü içerir. Kemik dokusu artışı ve büyümeyle karakterize yapılanma safhası çocukluk döneminin bir özelliğidir. Erişkinlik döneminde görülen yeniden yapılanma ise mekanik açıdan yetersizleşen kemiğin ortadan kaldırılıp yerine yeni güçlü kemiğin oluşturulmasıdır. Bu döngüsel işlem erişkin insanda kemik yıkımı ile başlar, yapımı ile sonlanır ve ortalama 3-12 ay süren bir döngüdür. Bu döngünün hızı paratiroid hormon (PTH) , tiroksin, büyüme hormonu ve D Vitamini ile arttırılabilir ayrıca kalsitonin, östrojen ve glukokortikoid hormonları ile azaltılabilir.
2. Koruyucu tedaviler ihmal edilirse kemik kaybı %50'lere varabiliyor
35 yaşından sonra kemik kütlesi azalmaya başlar ve bu azalış 85-90 yaşlarına kadar devam eder. Yaşam boyunca kaybedilen kemik miktarı erkeklerde %20-30, kadınlarda ise %45-50 civarındadır. Kadınlarda menopoza bağlı östrojen yetersizliği kemik kaybına neden olan en önemli faktördür. Östrojen azalımı kemik yıkım fazını arttırır. Kemik koruyucu bir hormon olan kalsitonin salınımı azaltır ayrıca kalsiyum metabolizmasını bozar. Kadınlarda koruyucu ve destekleyici tedaviler büyük önem taşımaktadır.
4. Erken menopoz geçirenler osteoporoz konusunda daha çok risk altında
Osteoporozda sırt ve bel ağrısı gibi şikayetlerin yanı sıra boyda kısalma, omurgada oluşan şekil bozuklukları ve kırıklar gibi klinik bulgularla da tanı konulabilmektedir. Özellikle 65 yaş üzeri beyaz tenli, osteoporoz aile öyküsü olan, erken menopoza girmiş, hareketsiz yaşam sürdüren kadınlar risk grubundadır. Osteoporoz tanısı kemik mineral yoğunluğu ölçümü (DEXA) ile belirlenir. Bu yöntem özellikle 65 yaş üzerindeki kadınlar, 65 yaş altında olan ancak risk faktörlerine sahip postmenopozal kadınlar, erken menopoz geçirenler, minör travma ile oluşan kırık geçirmiş kişiler, 70 yaş üzerindeki erkekler ve kemik yoğunluğunu azaltan ilaç kullanan bireylere uygulanmalıdır.
Osteoporozun tedavisi, hastalık oluşmadan başlamalı!
Osteoporoz tedavisinin en önemli kısmını osteoporoz oluşma riskini azaltan koruyucu önlemler oluşturuyor. Bu anlamda kişiler, osteoporoz olmadan önlemlerini almalı.
- Birincil korunmada çocukluktan itibaren düzenli ve kalsiyum açısından zengin beslenme alışkanlığının kazandırılması, düzenli spor yapma, güneşlenme kültürünün yerleştirilmesi çok önemlidir. İlerleyen yaşlarda ise sigara ve alkolden uzak durulması, düzgün âdet görülmesinin ve üreme fonksiyonlarının düzenliliğinin sağlanması gerekiyor.
- İkincil korunma; osteoporozun erken tanınması, osteoporoz gelişen hastalarda uygun tedavinin sağlanması ve kırık oluşumunun önlenmesidir.
- Üçüncül korunma da ise kırık gelişen hastaların bu durumu minimum zararla atlatması, komplikasyon oluşumunun önlenmesi ve yaşam kalitesinin arttırılması amaçlanır.
Kemik erimesine karşı bu 6 önlemi unutmayın!
- Tüm yaş gruplarında yeterli kalsiyum alımına dikkat edin. Uzmanlar, 20’li yaşlardan itibaren günde 1000-1200 mg kalsiyum alımını öneriyor. Bu, günde 5 su bardağı süt veya süt grubuna denk gelir.
- Yeterli miktarda D vitamini alımını sağlayın. Bunun için kolların ve bacakların açıkta kaldığı günde yarım saat güneşlenme yeterli ancak özellikle kış aylarında ve kadınlar için D vitamini konusunda desteğe ihtiyaç olabilir.
- Sağlıklı kemik gelişimi için düzenli spor ve fiziksel aktiviteyi aksatmayın.
- Alkol ve sigara kullanımından uzak durun
- Yaşlılar için yaşam alanlarında düşme riskini azaltacak önlemler alın.
- Yapılan DEXA değerlendirmesi sonrası doktorun verdiği uygun kemik yıkımını azaltıcı ilaç tedavileri ve kalsiyum – D Vitamini takviyelerini eksiksiz şekilde kullanın.
İlgili haberlerimiz
10 adımda kemik erimesini önleyin
Kadınlarda en çok omurgayı etkileyen, halk arasında kemik erimesi olarak bilinen osteoporozu önlemenin 10 basit yolunu Prof. Dr. Çağatay Öztürk anlatıyor.
Kemik erimesine yol açan 7 hatalı alışkanlık
Kemik erimesi olarak bilinen osteoporozu tetikleyen 7 hatalı alışkanlık, dünyada menopoz sonrası en sık görülen kemik hastalığına davetiye çıkarıyor.
Menopozun etkileri
Her kadının hayatının kaçınılmaz bir parçası olan menopoz, sadece adet görmenin sonlanmasından ibaret değil. Bu dönemde kadınlar ne yaşarlar, ne hissederler? Yanıtları Pudra.com'da...
