İşe bağlı kas ve iskelet rahatsızlıklarının nedeni nedir?
Tüm dünyada işe bağlı rahatsızlıkların en sık rastlanan sebeplerinden biri kas-iskelet sistemi rahatsızlıklarıdır. Bu konuda özellikle bilgisayar başında sürekli oturarak çalışan kişiler risk altında. İşe bağlı kas-iskelet rahatsızlıkları, kişinin fonksiyonel kapasitesini aşan mekanik zorlanmalardan kaynaklanıyor. Bunlar uzun süreli kronik rahatsızlıklar olabiliyor. Bulgular değişebilmekle birlikte yoğun ağrı ve fonksiyonel bozukluk görülebiliyor.
Kas-iskelet rahatsızlıklarında nasıl bir tedavi uygulanıyor?
Hastalık oluşmadan korunmak için yapılan girişimler oldukça önemli. Hastalık oluştuğunda ise tedavi yöntemleri uygulanmalı. Hastalık oluştuktan sonra sonuçlarını iyileştirmek ve ilerlemesini, başka sorunlara yol açmasını engellemek için rehabilitasyon uygulamaları gerekiyor. Temel olarak iş alanında ergonomik düzenlemeler yapmak, uygunsuz çalışma pozisyonlarını değiştirmek ve iş yerinde de egzersiz yapmak önemli. Ergonomi, genel olarak yaşamın insana uydurulmasıdır. Çalışma ve yaşam alanları insan sağlığı için en uygun hale getirilmeli.
Psikososyal nedenler ağrıları tetikliyor mu?
İşe bağlı kas-iskelet sistemi hastalıklarında bazı kişisel faktörler de tanımlanıyor. Kadın olmak, yaşın ileri olması, obezite, sigara içmek ve spor yapmak bu faktörlerden bazıları. Bunun dışında mekanik faktörler denilen tekrarlayıcı aktiviteler, kişinin maksimum gücünü aşan zorlayıcı aktiviteler, yanlış duruş, sabit duruş, titreşime maruz kalma, soğuk ve yetersiz aydınlatma gibi işle ilgili risk faktörleri de bulunuyor. Psikososyal faktörler denilen iş memnuniyetsizliği, ağır iş yükü ve sorumluluk, yetersiz iş arkadaşı ve amir desteği, iş monotonluğu gibi nedenler de kas iskelet sistemi rahatsızlıklarına yatkınlığa sebep olabiliyor.
Kol ve boyunda hangi rahatsızlıklar görülüyor?
Gergin boyun sendromu, sırt kaslarında miyalji, omuz rahatsızlıklarından omuzun sıkışma sendromu, tenisçi ve golfçü dirseği, sinir sıkışmaları, el bilek ve parmak tendinitleri, el bileğinde sinir sıkışması olan karpal tünel sendromu ve daha birçok spesifik olmayan ağrı kaynaklı hastalık bu grupta bulunuyor.
Kas-isket rahatsızlıklarından korunmak için nasıl önlemler almalı?
Sürekli bilgisayar başında çalışan kişilerin ilk olarak önlem alması gerekiyor. Çalışma alanında bulunan sandalye, monitör, klavye, mouse (fare) ve masanın en uygun şekilde düzenlenmeli. Kişinin de doğru bir şekilde duruşunu ayarlaması ve oturuş açılarını belirlenmesi gerekiyor. Sandalye her yöne hareket edebilmeli, yüksekliği ayarlanabilmeli, bel eğimi destekli olmalı ve sırt desteği ve oturak açısı ayarlanabilmeli. Monitör ve klavye kullanıcının tam önünde ve orta hatta olmalı. Monitör gövdeden bir kol uzunluğu kadar uzakta ve monitörün üstü göz hizasında bulunmalı. Klavye dirseklerden hafif aşağıda konumlandırılmalı. Mouse ise klavye ile aynı seviyede olmalı ve mouse hareket ettirilirken sadece bilek değil tüm kol kullanılmalı. Ergonomik yardımcı malzemeler olan el bilek destekleri, doküman taşıyıcılar, mikrofonlu kulaklık kullanılabilir.
Doğru oturuş pozisyonu nasıl olmalı?
Baş, omuzlar üzerinde dengeli tutulmalı. Gövde pozisyonu daima dik olmalı. Dik pozisyonda kulaklar, omuzlar ve kalça dikey eksende aynı hat üzerinde durmalı. Kollar gövdeye yakın olmalı ve yanlara doğru açılmamalı. Dirsek iç açısı özellikle çok önemli, 100 derecenin altında olmamalı. El bilekleri düz durmalı ve yanlara doğru açılanmamalı. Bel eğimi bel yastığı ile desteklenmeli. Gövde ile uyluk arasındaki açı da 100 derecenin üzerinde olmalı. Ayaklar zemine veya ayak desteği üzerine düz olarak yerleştirilmeli ve oturma postürü sürekli değiştirilmeli. Bunların yanında iş yerinde ve evde baş-boyun, sırt, el ve el bilek ve bel egzersizleri düzenli aralıklarla yapılmalı.
